Poszukiwania osób zaginionych to wyścig z czasem. Drony skracają go radykalnie, łącząc prędkość reagowania z precyzyjną detekcją. Poniżej znajdziesz kompletny przewodnik: od architektury programu, przez rolę centrum dowodzenia, po taktykę pracy ratowników i operatorów w terenie.

Dlaczego drony w akcjach SAR?

• Szybkie rozpoznanie terenu: w kilkanaście minut można skanować obszary leśne, nieużytki, nadrzecza, skarpy.
• Wykrywanie termiczne: kamery IR znajdują sylwetki w nocy i w gęstej roślinności (różnica temperatur).
• Bezpieczeństwo ratowników: dron „wchodzi” pierwszy w trudny teren, zanim wprowadzi się sekcję pieszą.
• Dokładny zapis danych: zdjęcia orto, wideo, ślady lotu – wszystko do późniejszej analizy i przekazania służbom.
• Koszt–efekt: tańsze i szybsze uruchomienie niż śmigłowiec; w wielu sytuacjach skuteczniejsze od quadów/pojazdów.

Program poszukiwawczy – ramy organizacyjne

Cel programu: zbudować stałą gotowość do prowadzenia krótkich, wielokrotnych, bezpiecznych misji S w modelu 24/7, integrując drony z klasycznym SAR 

Filary programu:

1. Ludzie – certyfikowani piloci i obserwatorzy, analitycy obrazu, kierujący działaniami (KDR).
2. Procedury – od przyjęcia zgłoszenia po demobilizację; checklisty i standardy raportowania.
3. Sprzęt – platformy wielorotorowe z optyką dzienną/termiczną, oświetlenie, głośniki, zestawy RTK.
4. Łączność – redundancja (LTE, VHF/UHF, satelita), jednolita siatka kanałów.
5. Dane – GIS, mapy ryzyka, planowanie gridów i wzorców poszukiwań (creeping line, expanding square).
6. Prawo i bezpieczeństwo – kategorie operacji (A1/A3, A2, STS-01/-02), SORA/PDRA, strefy czasowo wydzielone.
7. Szkolenie i ćwiczenia – cykliczne symulacje dzień/noc, integracja z Policją, PSP, GOPR/WOPR/OSP.

KPI programu:

• Czas od alarmu do startu pierwszego drona (np. ≤ 20 min w rejonie).
• Powierzchnia przeszukana na godzinę (ha/h) i POD (Probability of Detection).
• Odsetek zidentyfikowanych „hot spotów” potwierdzonych w terenie.
• Liczba skutecznych zawróceń zespołów z niebezpiecznych stref dzięki rozpoznaniu UAV.

Centrum Dowodzenia w terenie – serce operacji

Funkcje:

• Przyjęcie zgłoszenia i TRIAGE informacji: LKP (Last Known Position), IPP (Initial Planning Point), profil zaginionego (wiek, kondycja, odzież, leki), okno czasowe, meteo.
• Planowanie taktyczne: wyznaczenie sektorów, priorytetów, trajektorii lotów, punktów węzłowych (RV – rendezvous).
• Zarządzanie załogami i sprzętem: przypisanie dronów/pilotów do sektorów, rotacja akumulatorów, logistyczne RIT (rapid intervention teams).
• Operacyjny GIS: nakładki mapowe – ukształtowanie terenu, gęstość roślinności, hydrologia, punkty ryzyka (urwiska, tory, cieki, bagna).
• Łączność i telemetria: live feed z dronów do CD, komunikacja z KDR, koordynacja sekcji pieszych i K9.
• Analityka obrazu: wsparcie AI do wykrywania sylwetek/termicznych anomalii, weryfikacja przez analityka.
• Dokumentacja i compliance: e-dziennik lotów, zgody, NOTAM-y/strefy, RODO (maskowanie twarzy osób postronnych).

Architektura CD (minimum):

• Stanowisko KDR + oficer łączności, stanowisko planisty GIS, konsola wideo (multi-feed), serwer NAS na zgryw danych, zasilanie awaryjne (UPS + agregat), łącze główne LTE/5G i zapasowe (Starlink/satelitarne).

Alarmowanie i błyskawiczne dotarcie ratowników

Łańcuch reakcji:

1. Alarm – automatyczne powiadomienie zespołu (aplikacja dyspozytorska + SMS/Push).
2. Autopodział ról – najbliższa para pilot–obserwator → „Pierwszy Wylot”, kolejni → logistyka i wsparcie.
3. Pakiet GO-BAG – dron w case’ie, 6–12 baterii w torbie ognioszczelnej, repeater LTE, światła pozycyjne, kamizelki HV.
4. Dojazd – w aplikacji nawigacyjnej „RV–1” (punkt zborny), aktualizacja meteo i NOTAM/strefy.
5. T+15–30 min – wstępny lot rozpoznawczy nad IPP i korytarze naturalne (drogi, cieki, granice lasu).

Zasada „pierwszych 60 minut”:

• Maksimum wysiłku i gęstości skanowania we wstępnie wytypowanych korytarzach ruchu, wąwozach, przy wodzie i na skrajach polan.

Współpraca ze służbami i wolontariuszami

• Policja/PSP/GOPR/WOPR/OSP: jasne kanały łączności, wspólne kody statusów, jednoznaczny KDR.
• Wolontariusze: krótkie szkolenie BHP, wyznaczone sektory, aplikacje do raportowania obserwacji (zdjęcie + GPS).
• Rodzina zaginionego: kontakt przez oficera informacyjnego, bez udostępniania surowego wideo.

Szkolenie i gotowość

• Piloci/obserwatorzy: uprawnienia do właściwej kategorii, praktyka nocna/termalna, loty w wietrze i deszczu (w granicach IP).
• Analitycy obrazu: rozróżnianie fałszywych alarmów, praca z AI, kalibracja ustawień termowizji.
• Ćwiczenia scenariuszowe: co kwartał – dzień/noc, las/rzeka/miasto, integracja z K9 i łodziami.
• Logistyka: magazyn baterii (procedury LiPo), rotacje, testy generatorów i łączy zapasowych.

Skuteczny program poszukiwań z dronami to ludzie + procedury + technologia + dane. Centrum dowodzenia koordynuje plan i łączność, operatorzy dostarczają obraz i koordynaty, a zespoły naziemne błyskawicznie potwierdzają zgłoszenia. Gdy każdy element działa, rośnie prawdopodobieństwo odnalezienia osoby i spada ryzyko dla ratowników.