Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego w dniu 30.08.2021 r. ukazał się projekt “Ustawy o zmianie ustawy Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw”. Jest on istotny z punktu widzenia wszystkich użytkowników bezzałogowych statków powietrznych, zarówno tych, którzy już aktywnie wykonują operacje, jak i tych zainteresowanych wykorzystaniem potencjału BSP. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć możliwe zmiany, z którymi przyjdzie Nam się mierzyć od 1 stycznia 2022 r. (z pewnymi wyjątkami).

     W projekcie zmian Ustawy Prawo lotnicze:

     Na początek informacja dla posiadaczy Świadectw Kwalifikacji, którzy jeszcze nie przeszli przez proces konwersji dokumentów. Mimo, iż Świadectwa Kwalifikacji zachowują ważność do końca tego roku, to w projekcie ustawy przewidziano możliwość składania wniosków o konwersję najpóźniej do poniedziałku 15 listopada 2021 r. Po upływie tego terminu złożony wniosek nie będzie już rozpatrywany. Jeśli więc z jakichś powodów ów termin nie zostanie dotrzymany, to trzeba się będzie liczyć z koniecznością ponownego odbycia szkolenia w Ośrodku Szkolenia (uznanym/wyznaczonym podmiocie).

     Zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami, obniżona ma zostać dolna granica wieku dla osób wykonujących operacje w kategoriach otwartej oraz szczególnej (zgodnie z obowiązującymi zasadami) do 14 lat.

     Powrócić ma obowiązek posiadania ubezpieczenia OC przez wszystkich operatorów SBSP użytkujących drony o masie startowej od 250 gramów do 20 kg, z zachowaniem minimalnej sumy gwarancyjnej ubezpieczenia wynoszącej 3000 SDR. W sytuacji braku ubezpieczenia OC można liczyć na karę wynoszącą 2 000 zł.

     Większa liczba służb ma zostać upoważniona do weryfikacji poprawności wykonywania danej operacji przy użyciem BSP. Wśród nich wymienić można:

1. osoby upoważnione przez Prezesa Urzędu, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej, Żandarmerii Wojskowej, strażników Straży Marszałkowskiej lub Straży gminnej (miejskiej);
2. strażników leśnych lub funkcjonariuszy Straży Parku – na terenach lasów lub parków narodowych.

     Od 1 stycznia 2023 r. ocena ryzyka operacji z wykorzystaniem BSP ma być przeprowadzana przy użyciu dedykowanego systemu teleinformatycznego BSP.

     Pojawić się mają opłaty administracyjne związane z procesem wydania dokumentów ze strony ULC:

1. wydanie potwierdzenia odbioru i kompletności oświadczenia za każdy scenariusz standardowy (krajowy i unijny) – 50 zł,
   1. pojedyncza zmiana w potwierdzeniu – 10 zł,
2. rozpatrzenie wniosku i wydanie zezwolenia na pojedynczą operację w kategorii szczególnej – 200 zł,
3. rozpatrzenie wniosku i wydanie zezwolenia na co najmniej dwie operacje w kategorii szczególnej – 500 zł,
   1. rozpatrzenie wniosku o zmianę zezwolenia oraz jego wydanie – 50 zł,
4. wydanie  zaświadczenia  o  wykreśleniu operatora SBSP z rejestru – 25 zł,
5. rozpatrzenie wniosku o wydanie certyfikatu LUC – 4 000 zł,

     Pojawić się mają opłaty administracyjne (roczne) związane ze sprawowaniem bieżącego nadzoru nad operatorami systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz podmiotami prowadzącymi szkolenia praktyczne i ocenę umiejętności praktycznych pilotów bezzałogowych statków powietrznych:

1. operatorzy wykonujący loty w kategorii szczególnej oparciu o scenariusz standardowy (krajowy i unijny) – 0 zł,
2. operatorzy wykonujący loty w kategorii szczególnej oparciu o zezwolenie na operację – 600 zł,
3. operatorzy wykonujący loty w kategorii szczególnej oparciu o certyfikat LUC – 2 000 zł,

     Pojawić się mają opłaty administracyjne związane z procesem wyznaczania nowych stref geograficznych ze strony PAŻP:

1. za wstępną ocenę wniosku – 50 zł,
2. wyznaczenie od 1 do 10 stref jednocześnie dla wnioskodawcy – 200 zł/szt.,
3. wyznaczenie od 11 do 49 stref jednocześnie dla wnioskodawcy – 150 zł/szt.,
4. wyznaczenie powyżej 49 stref jednocześnie dla wnioskodawcy – 100 zł/szt.,
5. przedłużenie okresu obowiązywania:
   1. od 1 do 10 stref – 50 zł/szt.,
   2. od 11 do 49 stref – 35 zł/szt.,
   3. powyżej 49 stref – 20 zł/szt.,

     Na drodze decyzji administracyjnej Prezes ULC będzie mógł nałożyć kary pieniężne za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów dla operacji z udziałem BSP:

1. latanie wewnątrz strefy geograficznej niezgodnie z jej warunkami – 10 000 zł za każde naruszenie,
   1. np. za brak zgody na lot od zarządzającego,
2. brak informacji do ULC o zmianie danych w rejestrze operatorów SBSP – 500 zł,
3. wykonywanie lotów niezgodnie z krajowym scenariuszem standardowym – 4000 zł za każde naruszenie,
4. wykonywanie operacji z przekroczeniem zaleceń i ograniczeń określonych przez producenta BSP – 500 zł,
   1. np. jeśli dronem DJI Phantom 4 będziemy wykonywać operację w temperaturze niższej niż 0°C lub przy prędkości wiatru ponad 10 m/s,
5. za brak zwrotu dokumentu, który uległ cofnięciu przez Prezesa ULC – 200 zł,
6. za naruszenie obowiązków lub warunków wynikających z przepisów rozporządzenia 2019/945/UE lub rozporządzenia 2019/947/UE – od 300 do 15 000 zł, w tym:
7. za brak na wyposażeniu BSP systemu zdalnej identyfikacji – 10 000 zł,
8. za łamanie zasad latania w kategorii otwartej – 4 000 zł za każde naruszenie,
   1. np. latając cięższym dronem w ramach niższej podkategorii,
9. za brak zezwolenia na operację – 10 000 zł,
10. za wykonywanie lotów niezgodnie z scenariuszem standardowym – 4000 zł za każde naruszenie,
11. za wykonywanie lotów niezgodnie z certyfikatem LUC – 12 000 zł,
12. brak odpowiednich kompetencji pilota BSP w przypadku wykonywania lotów w kategorii otwartej – 500 zł,
13. brak odpowiednich kompetencji pilota BSP w przypadku wykonywania lotów w kategorii szczególnej – 3000 zł,
14. brak rejestracji w rejestrze operatorów SBSP – 10 000 zł,
15. brak rejestracji BSP, którego konstrukcja podlega obowiązkowej certyfikacji – 15 000 zł,
16. brak numeru operatora zamieszczonego na BSP – 300 zł.

     W projekcie Rozporządzenia Ministra Infrastuktury w sprawie stref geograficznych dla systemów bezzałogowych statków powietrznych:

     Większa liczba organów ma otrzymać możliwość wnioskowania o wydzielenie strefy geograficznej. Do listy podmiotów uprawnionych, które są obecnie określone w Wytycznych nr 24 Prezesa ULC z dnia 30 grudnia 2020 r., dopisane mają zostać następujące podmioty:

1. Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
2. właściwy minister lub kierownik urzędu centralnego – ze względu na potrzeby ochrony terenów o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa,
3. minister właściwy do spraw środowiska lub dyrektor parku narodowego – ze względu na potrzeby prowadzenia działań ochronnych w ekosystemach obszaru parku narodowego,
4. organ jednostki samorządu terytorialnego – organu gminy, powiatu, czy samorządu województwa – w szczególności ze względu na konieczność zabezpieczenia imprez masowych, zgromadzeń publicznych lub obiektów mających istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji,
5. zarząd związku metropolitalnego w województwie śląskim, w szczególności ze względu na konieczność zabezpieczenia imprez masowych, zgromadzeń publicznych lub obiektów mających istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji,
6. zarządzający lotniskiem lub zgłaszający lądowisko – w obszarze wypełniania obowiązków zarządzającego lotniskiem lub zgłaszającego lądowisko,
7. zarządzający terenem górniczym – w obszarze wypełnienia obowiązków zarządzającego tym terenem,
8. zarządzający portem lub przystanią morską – w obszarze wypełniania obowiązków zarządzającego portem lub przystanią morską,
9. przedsiębiorstwa energetyczne – w obszarze zapewnienia bezpiecznej eksploatacji i nadzoru nad siecią energetyczną pozostającą pod nadzorem danego przedsiębiorstwa,
10. zarządcy infrastruktury – w obszarze zapewnienia bezpiecznej eksploatacji i nadzoru nad infrastrukturą kolejową,
11. organizator ćwiczeń, treningów, zawodów, pokazów lotniczych, przelotów okolicznościowych – ze względu na potrzeby bezpiecznego wykonania lotów w czasie ćwiczeń, treningów, zawodów, pokazów lotniczych, przelotów okolicznościowych.

     W projekcie Rozporządzenia Ministra Infrastuktury w sprawie wykonywania operacji z użyciem bezzałogowego statku powietrznego:

     W odniesieniu do operacji wykonywanych w kategorii szczególnej mają zostać dodane następujące terminy:

1. lot grupowy – operacje wykonywane w jednym czasie i miejscu przez co najmniej dwóch pilotów bezzałogowych statków powietrznych działających w porozumieniu, gdzie każdy z nich steruje jednym systemem bezzałogowego statku powietrznego,
2. operacja automatyczna – operację, w której bezzałogowy statek powietrzny w sposób automatyczny realizuje start i lądowanie w wyznaczonym miejscu oraz lot po zaprogramowanej trasie, gdy pilot jedynie pełni zdalny nadzór nad operacją, zachowując możliwość niezwłocznego przejęcia zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym lub podjęcia innych działań na wypadek wystąpienia sytuacji niebezpiecznej,
3. operacja autonomiczna – operację autonomiczną w rozumieniu art. 2 pkt 17 rozporządzenia nr 2019/947/UE,
4. rój bezzałogowych statków powietrznych – operacje dwóch lub większej liczby bezzałogowych statków powietrznych, których ruch jest wzajemnie i automatycznie koordynowany, kontrolowane przez jednego pilota bezzałogowego statku powietrznego za pośrednictwem jednego wyposażenia do zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym. 

     Oznacza to, że operacje z wykorzystaniem BSP w kategorii szczególnej będą mogły być realizowane w trybie automatycznym, autonomicznym, grupowym lub lotu rojem dronów przez operatora SBSP, który uzyskał stosowne zezwolenie.

     Zmianie mogą ulec zasady wykonywania lotów z widokiem pierwszej osoby (FPV), gdzie sporą uwagę należy zwrócić na proponowaną zmianę tyczącą się latania bliżej zabudowy:

1. “bezzałogowym statkiem powietrznych o masie startowej nie większej niż 250 g i z maksymalną prędkością nie większą niż 10 m/s – w przypadku wykonywania operacji w odległości mniejszej niż 150 m od terenów mieszkaniowych, użytkowych, przemysłowych lub rekreacyjnych”.

     W odniesieniu do operacji wykonywanych poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) w kategorii szczególnej ma zostać ograniczona maksymalna prędkość lotu bezzałogowego statku powietrznego do 150 km/h.

     W projekcie Rozporządzenia Ministra Infrastuktury w sprawie wzorów certyfikatów potwierdzających kompetencje pilotów bezzałogowych statków powietrznych:

     Pojawił się nowy wzór certyfikatu dla pilotów posiadających kompetencje w kategorii szczególnej (dostępny w galerii pod postem)

Więcej o projekcie można przeczytać tutaj: Rządowe Centrum Legislacji